ચિત્રકળા પાઠ ૫ મો-વસ્તુલક્ષી (Objective) ચિત્ર
પ્રથમ ચાર પાઠમાં પુરતો મહાવરો કર્યા પછી જ આ પાંચમાં પાઠના ચિત્રો દોરવાની શરૂઆત કરવી. વસ્તુલક્ષી ચિત્રોને કેટલીકવાર અંગ્રેજીમાં Still Life પણ કહે છે. આ પ્રકારના ચિત્રો દોરવા તમારાથી થોડે દૂર એક ખરેખરી વસ્તુ મૂકવામાં આવે છે. તમે જ્યાં બેઠા છો ત્યાંથી તમને જે દેખાય એ તમારે કાગળ ઉપર પેન્સીલથી ચિતરવાનું છે.
શરૂઆતમાં તમારે એના બે પરિમાણનો અંદાઝ કરવાનો હોય છે, વસ્તુની ઊંચાઈ અને વસ્તુની પહોળાઈ. ત્યારબાદ એ વસ્તુનો આકાર બરાબર સમજી લેવો જરૂરી છે. આટલું સમજી લીધા પછી, તમારે હલકા હાથે ઝાંખી પેન્સીલથી કાગળ ઉપર એનો આકાર દર્શાવતી રેખાઓ દોરવાની છે. નીચેના ચિત્ર નંબર એકમાં જે ફળ તમારી સામે મૂકવામાં આવ્યું છે, એનું પ્રાથમિક રેખા ચિત્ર દર્શાવ્યું છે.
ચિત્ર નંબર-૧
પ્રથમ ચિત્રના ઝાંખી પેન્સીલથી દોરેલા આકારથી જો સંતોષ થાય તો એને જરા વધારે dark પેન્સીલ (1B) થી અંકે કરી લેવું. (જુવો ચિત્ર નંબર ૨)
ચિત્ર નંબર - ૨
હવે પછીની પ્રક્રીયા તમે ચિત્રકળામાં કેટલા આગળ વધ્યા છો એની પરીક્ષા છે. આ પ્રક્રીયામાં તમારે પેન્સીલથી જ હલકે હાથે એ ફળ ઉપર પડતા પ્રકાશ અને છાયાને દર્શાવવાનો છે. આને અંગ્રેજીમાં shading કહે છે. આ ત્રીજા ચિત્રનો અભ્યાસ કરશો તો તમને shading નો પ્રથમ તબ્બકો સમજાશે.
ચિત્ર નંબર -૩
અહીં કેટલીક રેખાઓ ફળની બહારની રેખાની પણ બહાર નીકળી ગઈ છે, જે યોગ્ય નથી. આને આપણે પછીથી રબ્બરની મદદથી ઠીક કરી લઈશું. હવે આ shading ને વધારે વાસ્તવિક કરવાની જરૂર છે. થોડી વધારે ડાર્ક (2 B) પેન્સીલની મદદથી ચિત્ર નંબર ૪ જેવું સ્વરૂપ આપવાની કોશીશ કરો.
ચિત્ર નંબર - ૪
અહીં તમને ખ્યાલ આવશે કે આમાં પેન્સીલની સાથે સાથે રબ્બરનો પણ ખૂબ જ બારીકાઈથી ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. રબ્બરનો ઉપયોગ ખૂબ જ હલકા હાથે કરતાં શીખી લેવું જોઈએ.
હવે જે પ્રમાણે પ્રકાશ અને છાયા તમને દેખાય છે, એ પ્રમાણે ચિત્રને રબર અને પેન્સીલ વાપરી સુધારો અને એને આખરી ઓપ આપો. પાંચમાં ચિત્રમાં આ વસ્તુલક્ષી ચિત્રકળાનો સરસ નમુનો તૈયાર થઈ ગયો.
ચિત્રકળાની સરળ સ રસ પધ્ધતિ ધન્યવાદ