સદીઓ પહેલા બનેલા પ્રસંગને અનુરૂપ જે વાત એક વાક્યમાં પ્રચલિત થાય તેને કહેવત કહેવાતી. આપણી ગુજરાતી ભાષામાં પણ અનેક કહેવતો છે, જેમાની કેટલીક કહેવતો આ સાથે આપી છે. સુજ્ઞ લોકોને ઘણી બધી કહેવતોની જાણકારી હશે જ તેમ માનું છું.
આગળ ઉપર બને તેટલી કહેવતોને દ્રષ્ટાંત સાથે વિસ્તારથી રજુ કરવા ઈચ્છું છું.
- નિરંજન મહેતા
- અણી ચૂક્યો સો વર્ષ જીવે
- અધૂરો ઘડો છલકાય ઘણો
- આંધળામાં કાણો રાજા
- આગ લાગે ત્યારે કૂવો ખોદવા ન જવાય
- આમદની અઠ્ઠની ખર્ચા રૂપૈયા
- ઉજ્જડ ગામમાં એરંડો પ્રધાન
- ઉજ્જડ ગામમાં એરંડો પ્રધાન
- ઊંટના અઢાર અંગ વાંકા
- એક સાંધતા તેર તૂટે
- કાગનું બેસવુ અને ડાળનું પડવું
- કાશીમાં પણ કાગડા તો કાળા જ
- કીડીને કણ ને હાથીને મણ
- કૂતરાની પૂંછડી જમીનમાં દાટો તો પણ વાંકી ને વાંકી
- કૂવામાં હોય તો હવાડામાં આવે
- ક્યાં રાજા ભોજ અને ક્યાં ગંગુ તેલી
- ખાડો ખોદે તે પડે
- ખાલી ચણો વાગે ઘણો
- ખોદ્યો ડુંગર, નીકળ્યો ઉંદર
- ગાંડાના ગામ ન હોય
- ગાંડી સાસરે ન જાય અને ડાહ્યીને શીખામણ આપે
- ઘરકી મુરઘી દાલ બરાબર
- ઘરનાં છોકરાં ઘંટી ચાટે ને પાડોશીને આંટો
- ઘેર ઘેર માટીનાં ચૂલા
- ચેતતો નર સદા સુખી
- છાશ લેવા જવુ અને દોણી સંતાડવી
- જેને કોઇ ન પહોંચે તેને તેનુ પેટ પહોંચે
- જ્યાં ન પહોચે રવિ, ત્યાં પહોંચે કવિ
- ઝાઝા હાથ રળિયામણાં
- ઝાઝી કીડીઓ સાપને તાણે
- ટીંપે ટીંપે સરોવર ભરાય
- ડુંગર દૂરથી રળિયામણાં
- દશેરાનાં દિવસે અડીયલ ઘોડો ન દોડે
- દુકાળમાં અધિક માસ
- ધરમની ગાયનાં દાંત ન જોવાય
- ધીરજનાં ફળ મીઠાં
- ધોબીનો કૂતરો ન ઘર નો ન ઘાટનો
- નમે તે સૌને ગમેં
- ના બોલવામાં નવ ગુણ
- ના મામા કરતાં કહેણો મામો સારો
- નાચ ન જાને આંગન ટેઢા
- નાણાં વગરનો નાથીયો ,નાણે નાથાલાલ
- નામ મોટા દર્શન ખોટા
- પઈની પેદાશ નહી અને ઘડીની નવરાશ નહી
- પહેલુ સુખ તે જાતે નર્યા
- પાકા ઘડે કાંઠા ન ચડે
- પાડાનાં વાંકે પખાલીને ડામ
- પારકી આશ સદા નીરાશ
- પારકી મા જ કાન વિંધે
- પુત્રનાં લક્ષણ પારણામાં અને વહુનાં લક્ષણ બારણામાં
- ફરે તે ચરે, બાંધ્યા ભૂખ્યા મરે
- બકરું કાઢતા ઊંટ પેઠું
- બગલમાં છોકરો અને ગામમાં ઢંઢેરો
- બાંધી મુઠી લાખની
- બાર વર્ષે બાવો બાલ્યો
- બાવાનાં બેઉ બગડે
- બોલે તેના બોર વહેચાય
- ભાવતુ હતુ ને વૈદે કીધુ
- ભેંસ આગળ ભાગવત
- ભેંસ ભાગોળે અને છાશ છાગોળે
- મન હોય તો માંડવે જવાય
- મા તે મા, બીજા વગડાના વા
- મારુ મારુ પોતાનું ને તારુ મારુ સહીયારુ
- મોરનાં ઈંડા ચીતરવા ન પડે
- રાજા ને ગમે તે રાણી છાણાં વીણતી આણી
- રાજા, વાજાં અને વાંદરાં ત્રણેય સરખાં
- રાત થોડી ને વેશ ઝાઝા
- રામ રાખે તેને કોણ ચાખે
- લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે ત્યારે કપાળ ધોવા ન જવાય
- લાખ મળ્યાં નહિ અને લખેશ્રી થયા નહિ
- લાતોના ભૂત વાતોથી ન માને
- લાલો લાભ વિના ન લૂટે
- લૂલી વાસીદુ વાળે અને સાત જણને કામે લગાડે
- લોભી હોય ત્યાં ધૂતારા ભૂખે ન મરે
- વખાણેલી ખીચડી દાઢે વળગી
- વડ તેવા ટેટા ને બાપ જેવા બેટાં
- વર મરો, કન્યા મરો પણ ગોરનું તરભાણું ભરો
- વાડ જ ચીભડાં ગળે
ઉતાવળે આંબા ન પાકે - વાવો તેવું લણો
- શેઠની શીખામણ ઝાંપા સુધી
- શેરને માથે સવાશેર
- સંગ તેવો રંગ
- સંઘર્યો સાપ પણ કામનો
- સંપ ત્યાં જંપ
- સાપ ગયા અને લીસોટા રહી ગયા
- સુકા ભેગુ લીલુ બળે
- સો દહાડા સાસુના એક દહાડો વહુનો
- સો સોનાર કી એક લુહાર કી
- હસે તેનું ઘર વસે
- હાથી જીવતો લાખનો મરે તો સવા લાખનો
- હિમ્મતે મર્દા તો મદદે ખુદા
- હીરો ઘોઘે જઈને આવ્યો અને ડેલીએ હાથ દઈ આવ્યો
સરસ કહેવત સંગ્રહ , ઘણી જાણીતી ઘણી નવી. સદ્કાર્ય માટે અભિનંદન.
સુંદર પહેલ.. ઉમદા પ્રવૃત્તિ.. વ્યાપ ચોક્કસ વધશે..
આભાર
आमांनी केटलीक कहेवतोना द्रुष्टांत जाणवा मले?
આપને ઈ-મેલથી જવાબ આપ્યો છે.
કહેવતો સરસ છે. ગમ્યું.
સુરેશભાઈ, હિરલબહેન અને નિરંજનભાઈ અને સર્વેને અભિનંદન.
આભાર
ખૂબ સરસ, ઉમદા કામ થઈ રહ્યું છે.એનું ગૌરવ અને આનંદ..
ધન્યવાદ સાથે..
આભાર
Good!
આભાર